Voor wie de blogs met alle ups en downs van Margo leest weet dat zij de opleiding vakspecialist Playfulness volgt. Xandra van Hoof is trainer van deze opleiding en eigenaar van The school of play. Helemaal onder de indruk van haar werkwijze en speelse manier van in het leven staan heeft Margo haar helemaal ’het hemd van haar lijf’ bevraagd.
Margo in gesprek met Xandra
Margo: Wat doe jij allemaal?
Xandra: Ik bied erkend beroepsonderwijs op het gebied van playfulness. Het is de kunst van bewustwording, verwondering en open aandachtigheid. Van voluit ja zeggen tegen het leven zelf. Innerlijk avontuur en ultieme transformatie. Het is Zijn met wat is. Daar waar spiritualiteit, spontaniteit en verwondering elkaar ontmoeten, vallen we samen met het hier-en-nu. Voelen we ons speels en ervaren we vrijheid. Houden we alles wat losser vast. Openen we ons voor onze intuïtie. En is alles mogelijk!
Margo: Heb je altijd gespeeld?
Xandra: Ook al heet mijn bedrijf The School of Play, ik ben echter niet altijd vrolijk huppelend door het leven gegaan. Eind twintig was ik toen ik besefte dat het volwassen leven me onder de huid was gekropen. Het gevolg was dat ik meer in mijn hoofd leefde dan het hier-en-nu. Ik was kampioen geworden op het gebied van terminale serieusheid. En het ergste was… het had me niks gebracht.
Margo: Hoe ben je zelf in aanraking gekomen met spelen?
Xandra: Ik zocht dus iets in die tijd.. ik wist alleen niet precies wat het dan was. Snel daarna zag ik een advertentie in de krant voor een clownerie workshop. Er stond iets in de trant van: ‘Volledig in het hier en nu zijn, ‘Ja’ zeggen tegen alles wat zich aandient. De schoonheid van de imperfectie ontdekken, bij jezelf en bij anderen. Loskomen van conventies en jezelf laten verrassen door je eigen creativiteit’. Dit raakte me en ik besloot me op te geven.
Op zoek naar mijn authentieke zelf ging ik dus improviseren en ontdekte daarin dat op het podium alles mogelijk is en alle emoties zijn toegestaan. Dat verwonderde én bracht ruimte. In de jaren erna ontdekte ik dat een speelse proactieve levensinstelling me liet floreren in het niet-weten en (nog) niet-kunnen. Zodat ik met creativiteit en intuïtie als bagage gerust het onbekende aan durfde te gaan.
Margo: Wat speelde je vroeger graag als kind? Wat zie je daar nu van terug?
Xandra: Als kind hield ik van experimenteren en ontdekken. Altijd op zoek in de natuur naar bijzondere levensvormen. Ik speelde met kleur en texturen. Ik zocht de fysieke grenzen van mijn lichaam op. En ik was een creatieve denker; altijd op zoek naar manieren om de werkelijkheid op een andere manier te bekijken. Als student ontdekte ik dat ik hield van debatteren (wat ik nooit had verwacht want iedereen had me altijd gezien als stil, verlegen kind). Dit alles zie ik terug in wat nu voor mij de kern van speelsheid is; enerzijds het ontdekken, experimenteren en creëren. En aan de andere kant het loslaten van wie je dacht te (moeten) zijn.
Margo: Wat heeft voor jou de doorslag gegeven om meer te gaan spelen? Wat levert dit je op?
Xandra: Hoewel ik zelf veel voordeel had van spelen en er mijn hobby van had gemaakt deed ik er in mijn bedrijf nog niet veel mee. Ik gaf als trainer vooral veel inhoudelijk, theoretische trainingen. Over emoties. Hoogsensitiviteit. Perfectionisme. Schaamte. En hoe daarmee op te gaan.
Op een gegeven moment ontstonden er wel trainingen waarin ik actief met mensen ging spelen omdat improviseren behulpzaam is bij het versterken van de onzekerheidstolerantie. En ik leerde dat mensen al spelende eerlijker zijn in aangeven van waar ze blij van worden / wat ze willen doen in het leven.
Hoe meer mensen ik opleidde des te meer ik besefte dat veel mensen het gevoel van flow slechts sporadisch konden ervaren. Ik was helemaal flabbergasted toen ik besefte hoeveel mensen de wereld hun unieke talenten en fantastische eigenheid niet geven. Als iedereen een euro is en 10 cent daarvan laat liggen dan is dat alles bij elkaar een ongelofelijke berg verspild potentieel…
Daarom besloot ik een jaar of twee geleden van speelse moeiteloosheid mijn levensmissie te maken en problemen niet langer te zien als iets wat individueel opgelost dient te worden, maar mensen zicht te laten krijgen op het ontstaan de menselijke ervaring. Ook al lijkt het leven soms te serieus om alleen maar te spelen, het enige wat helpt in echt lastige momenten is namelijk een playful mindset.
Margo: Hoe komt spelen tot uiting in jouw dagelijks leven, werk?
Xandra: In de trainingen die ik geef laat ik mensen voornamelijk spelen. En als het zo uitkomt door de groepsindeling, dan doe ik zelf ook mee. De vormen die ik gebruik zijn drama, improvisatie, clownerie en interplay. Het leren gaat hierbij voornamelijk impliciet, dat betekent dat ik niet zeg wat iemand gaat leren maar dat ze zelf ontdekken wat er te leren of ontdekken valt.
Zo blijft het denken wat meer buiten beeld. Normaliter gaat alles wat we leren namelijk door een cognitief filter en gaan we bij alles na of we het ermee eens zijn, hoe het zich verhoudt tot andere dingen die we eerder leerden, we gaan na of het voor ons bruikbaar is etc.
Door juist mensen gewoon te laten ervaren ontdekken ze de wereld op een andere manier. Het is als luisteren naar een muzieknummer waar je ineens zomaar door geraakt kunt worden. Die momenten zijn de pareltjes. Want daarin schuilt voor jou een nieuwe waarheid. En door deze met andere te delen verbreed je ook hun wereld. Zo leren deelnemers van elkaar. En ik ook van hen. Want wat gedeeld wordt met mij verruimd ook weer mijn wereld. Zo leer ik elke dag weer bij.
Margo: Wat is jouw connectie met spelen? Wat vind jij spelen? Wat beweegt jou om te spelen?
Xandra: Wat ik ontdekte in het spelen is dat we het leven niet als speels ervaren wanneer we ons identificeren met het ego. Zodra we dit los kunnen laten ervaren we een andere realiteit. Een werkelijkheid waarin alle emoties waardevol zijn, je merkt dat alles meer stroomt wanneer je er ‘ja’ tegen zegt, de werkelijke vrijheid gelegen is in de creativiteit van je gedachten en lastige problemen niet bestaan. Wanneer het niet lukt ben je druk in gedachten, ben je aan het worstelen, maak je je druk over wat de ander van je vindt. Dat kan af en toe ook gebeuren. Da’s het leven en helemaal oké. In het spelen ontdek je echter ook hoe daartussen te schakelen. Dat deze werkelijkheden als het ware tegelijkertijd bestaan. En dat zelfs wanneer je jezelf even verliest in weerstand of ‘geen zin’ dat spel slechts 1 lach verwijderd is.
Wanneer je dit toepast op het alledaagse leven dan ontdek je dat het nooit gaat om wat er gebeurt, maar om de manier waarin je gelooft in de waarheid ervan. Door het mechanisme te doorzien, in combinatie met doorvoelen van wat er is, kun je een beetje meer speelruimte in jezelf creëren. En ontstaat de mogelijkheid om je af te stemmen op je innerlijke bron waar creativiteit, intuïtie, wijsheid en mededogen huist.
Margo: Welke profijt heb je van het spelen op/in je werkzaamheden en in je leven?
Xandra: Het leven voelt voor mij niet zo zwaar. Ik heb niet lang last van negatieve gedachten. Ik blijf niet meer lang vastzitten in overtuigingen en het lukt me over het algemeen wel om flexibel te reageren. Dat geeft me het geduld en de creativiteit om te dealen met onzekere tijden en in complexe, veranderlijke omgevingen.
Margo: Wat zijn voor jou de minder leuke kanten van het spelen? Hoe los je dit op?
Xandra: Omdat ik me niet zo druk maak over zaken heb ik ook niet zo door dat anderen dat wel doen. Juist doordat ik relaxter en flexibeler ben trigger ik anderen sneller door wie ik ben, wat ik zeg en wat ik doe. Ook reageer ik niet altijd empathisch wanneer iemand zegt ‘dat we bijvoorbeeld weer in lockdown gaan’ omdat ik het gewoon niet zo zie als een probleem en daarmee ook weinig ruimte laat voor de realiteit van de ander die bestaat uit angst.
Ik heb dus vaker gedoe (gelukkig kan ik daar flexibel op reageren) en mensen die me bekennen waarom ze me ooit vervloekt hebben (maar nu inzien wat ze daarvan konden leren).
Had je mij 20 jaar geleden vertelt dat ik meer zou krijgen van hetgeen ik minder wou dan zou ik nooit zijn gaan spelen. Nu zie ik dat het niet zo’n probleem is als het gebeurt en is me kwetsbaar opstellen een alledaagse realiteit.
En als ik ergens mee blijf zitten of merk dat ik rondcirkelende gedachten of gevoelens heb dan maak ik er theater mee. Middels een solo-improvisatie geef ik uitging aan dat wat er op dat moment in me leeft. Altijd komen er dan verschillende kanten van mezelf voorbij, die ik als verschillende typetjes met elkaar laat praten. Hier hoeft nooit een oplossing uit te komen, ermee kunnen zijn is genoeg.
Margo: Heb je nog een Gouden Play it forward tip, voor op de werkvloer, en in het leven?
Xandra: Het leven gebeurt. Van alles dat ‘moet’ ligt op ons te wachten. We moeten de rekeningen betalen, onszelf en evt een gezin gezond en veilig de dag doorloodsen. De was doen. Werk afmaken waar je mogelijk nooit bewust voor gekozen hebt. Het leven vraagt van ons om het serieus te nemen, maar dat betekent niet dat je niet ook vrij en speels kunt zijn.
Zoek het spel, maak alles tot een experiment en doe de dingen eens net op een andere manier. Neem eens de trap door alleen je linkerbeen te buigen, spreek vanavond tijdens het avondeten geen woorden uit waar een ‘a’ klank inzit of beleef 24 uur in kaarslicht. Geniet van afwasschuim in plaats van saai de vaatwasser in te laden. Doe de was in de douche (voordat je het alsnog de machine in duwt). Loop achterstevoren. Versier je lief, je huis of jezelf.
Door van alles wat je jezelf gunt een experiment te maken krijg je een andere kijk op jezelf en een speelsere kijk op het leven. Wellicht ontstaat er wel een nieuwe beleving. Of krijg je een onverwacht inzicht. Dus gun jezelf een poging, een probeersel, een testcase, een trial, een probeersel. Of noem het – zoals ik doe- een spel. Maar doe het simpelweg om het te doen. En ontdek waar voor jou de lol in zit.
Speelsheid is namelijk niet wát je doet, maar dat je geleerd hebt om plezier te vinden in verschillende situaties. Een speelse mindset geeft je de ruimte om de positieve kant van het leven te zien en vreugde te brengen in je eigen leven en dat van iedereen om je heen. Dus ga op zoek naar je kinderlijke verwondering en maak contact met je innerlijke bron van energie. Zodat het komende jaar er eentje wordt waar je met een glimlach op terug kunt kijken, wat er ook gebeurt!
Margo: High five! Super bedankt voor dit leuke gesprek!
Xandra volgen kan op
Met “Play it forward” willen wij mensen inspireren om zelf meer te spelen in het leven en op het werk. Aan het woord zijn ondernemers, kunstenaars, levensgenieters, huismussen en dromers met één gemeenschappelijkheid: zij spelen! Het zijn de mensen die met een huppel door het leven lijken te gaan. Die leeftijdloos zijn. Mensen die passievol zijn, maar ook makkelijk hun kwetsbaarheid tonen. Ze kunnen groot spelen, maar ook heel klein. Je leest de avonturen, het faalplezier, de groei van hen en zij sluiten allemaal af met één gouden tip voor jou. Want spelen is écht de oplossing tot meer zelfliefde, plezier, creativiteit en ontspanning.
Wil je zelf meedoen of verdient iemand een plek in de ‘Play it forward, laat het ons weten.